Rada Języka Polskiego zbadała paski TVP. Mają charakter manipulacyjny i perswazyjny
Rada Języka Polskiego wzięła się za przeanalizowanie pasków TVP. Z ich raportu płyną smutne wnioski. Okazuje się, że 75 proc. z 306 badanych pasków, nie pełniło funkcji informacyjnej, ale perswazyjną i kreacyjną. To oznacza, że telewizja publiczna nie spełnia swoich zadań.
Niepokojące wnioski Rady Języka Polskiego
Rada Języka Polskiego działa przy Polskiej Akademii Nauk. Ostatnio przekazała marszałkowi Sejmu raport, dotyczący pasków informacyjnych pojawiających się w TVP. Badacze sprawdzili, czy Telewizja Polska spełnia swoje zadania i „stwarza warunki do właściwego rozwoju języka jako narzędzia międzyludzkiej komunikacji”. Niestety wyniki analizy pokazały smutną prawdę o TVP, jako telewizji publicznej.
RJP przeanalizowała ponad 300 pasków informacyjnych
W raporcie zbadano 306 pasków, które pokazano w „Wiadomościach” w latach 2016-2017. W tym czasie w programie pojawiło się ponad 8 tys. pasków, ale RJP wybrała tylko te, które dotyczyły najważniejszych kwestii politycznych. Wśród 13 najistotniejszych tematów znalazły się między innymi afera Amber Gold, program 500 i walka o sądy.
Badanie wykazało, że tylko około 30 proc. pasków nie zawierało elementów językowych, na które wpływał autor. Według badaczy to oznacza, że w pozostałych 213 paskach treści były stworzone z myślą o wpływaniu na opinię odbiorcy, zamiast podania obiektywnej informacji o zdarzeniu. Dodatkowo aż 85 proc. pasków zawierało elementy lingwistyczne, które nie były pozbawione elementów oceniających.
Perswazja i manipulacja są na porządku dziennym
W rozmowie z tygodnikiem „Przegląd”, wyniki raportu tłumaczył dr Zimny:
Uchwyciliśmy wiele ciekawych tendencji. Wyraźnie rzuca się w oczy, że paski praktycznie nie mówią o działaniach strony rządzącej, a jeśli już, to wyłącznie pozytywnie. Na 306 pasków tylko dwa razy pojawia się nazwa PiS, a 34 razy nazwa Platforma, Platforma Obywatelska, PO czy opozycja. Spośród pięciu ugrupowań parlamentarnych paski dotyczą niemal wyłącznie Platformy. Podobnie jest na poziomie nazwisk. Pojawia się wprawdzie Petru, ale już nie Kukiz czy Kosiniak-Kamysz. Za to często Tusk i Schetyna
Według naukowca, twórcy „Wiadomości” nie traktują języka jako dobra społecznego i narzędzia do przekazywania obiektywnego komunikatu. Używają go jako instrumentu w walce politycznej, tym samym narzucają odbiorcom wykreowaną przez siebie wizję świata.
Telewizja Publiczna nie może wspierać żadnej ze stron
Trzy czwarte komunikatów przekazywanych przez paski TVP pełnią trzy główne funkcje: magiczną (kreacja rzeczywistości), ekspresywną (wyrażanie emocji) i perswazyjną (wpływanie na odbiorcę). To oznacza, że informacje przedstawiane w „Wiadomościach” są skrajnie jednostronne i podporządkowany jednemu podmiotowi politycznemu.
Warto przy tym zaznaczyć, że oczekiwania dotyczące poszanowania języka i obiektywności, są wobec TVP, niż prywatnych stacji. Telewizja Polska to nadawca publiczny, finansowanym między innymi z pieniędzy obywateli, więc ma szczególny obowiązek dążenia do obiektywizmu. Dr Zimny podkreśla, że demokracji wynika, że stacje komercyjne mogą być stronnicze i kierować się zyskiem, ponieważ działają na innych zasadach. Problem zaczyna się, kiedy wątpliwości co do niezależności, dotyczą właśnie nadawcy publicznego.
