Krystyna Janda w akcji krytykowanej za wyśmiewanie niepełnosprawnych. Polacy są oburzeni
Krystyna Janda zachęca do głosowania biorąc udział w akcji „Nie świruj, idź na wybory”. Kampania ma zachęcać do wzięcia udziału w wyborach parlamentarnych 13 października 2019. Nie da się ukryć, że jest kojarzona głównie z artystami, którzy są przeciwni obecnemu rządowi. Akcja jest krytykowana za wyśmiewanie osób niepełnosprawnych. Głos w sprawie zabrał sam prezydent Andrzej Duda.
Krystyna Janda zachęca do głosowania
„Nie świruj, idź na wybory” powstała przez znanego fotografa Tomasza Sikorę. Polega na kilkusekundowych filmikach, w których występują osoby związane z kulturą. Na początku spotu występujący zachowuje się w nienaturalny sposób strojąc osobliwe miny i wykonując dziwne gesty, po czym wygłasza tytułowy slogan kampanii.
W akcji wzięli już udział Janusz Gajos, Robert Janowski, Anna Cieślak czy Wojciech Pszoniak. Do tego grona dołączyła wczoraj także Krystyna Janda. Aktorka jest znana ze swojego politycznego zaangażowania. Wystąpiła w spocie pomimo wciąż narastających wokół akcji kontrowersji.
Absolutnie boska Krystyna Janda @FundacjaKJ, wow!!! Jej słuchać trzeba i śmigać na wybory też! I NIE ŚWIROWAĆ! ???
Acha, Panie Rzeczniku @Adbodnar, niech Pan koniecznie idzie na wybory! :) ❤️
_
Podajcie dalej, im więcej ludzi zobaczy, tym więcej ludzi się zastanowi. pic.twitter.com/E2hAtrHhB5— Zbigniew Hołdys (@ZbigniewHoldys) 19 września 2019
Krystyna Janda zachęca do głosowania mimo kontrowersji wokół akcji
Jednak akcja nie jest tak niewinna, jak mogłoby się wydawać. Według wielu osób jest bardzo krzywdząca wobec osób niepełnosprawnych i leczących się psychiatrycznie. Sformułowanie „nie świruj” ma według niektórych utrwalać szkodliwe stereotypy. Rzeczywiście, o ile Krystyna Janda w swoim spocie po prostu maluje się różem w dość niekonwencjonalny sposób, o tyle spoty niektórych osób kultury są po prostu niesmaczne.
Szczególną uwagę w tej kwestii warto zwrócić na występ Wojciecha Pszoniaka. Przed wygłoszeniem swojej kwestii, aktor wykonuje ruchy, które wyglądają jakby udawał człowieka z chorobą psychiczną.
„Nie świruj, idź na wybory” pod ostrzałem
Akcja doczekała się już reakcji ze strony osób pełniących najważniejsze funkcje w państwie. Oświadczenie w tej sprawie wydał już Rzecznik Praw Obywatelskich. Adam Bodnar zwrócił uwagę na pozytywne strony kampanii zachęcających do udziału w wyborach, ale przypomniał również, że osoby z niepełnosprawnościami są jedną z grup szczególnie narażonych na wykluczenie społeczne:
Rzecznik Praw Obywatelskich, jako konstytucyjny organ ochrony praw człowieka wyraża poparcie dla inicjatyw, których celem jest zachęcenie obywatelek i obywateli do udziału w zbliżających się wyborach parlamentarnych. Takie inicjatywy służą niewątpliwie budowie społeczeństwa obywatelskiego. Niemniej jednak Rzecznik stanowczo sprzeciwia się konstruowaniu kampanii profrekwencyjnych w oparciu o stereotypy dotyczące grup narażonych na dyskryminację, w tym osób chorujących psychicznie
Parodiowanie osób niepełnosprawnych? To prosta sugestia, że „trzeba być lepszym od nich”. Czegoś tak obrzydliwego dawno nie widziałem. Podobne ruchy mogą dotyczyć np. osób z porażeniem mózgowym, czyli często niewinnych, marzących o akceptacji. Po prostu wielki skandal. https://t.co/LKkyiSKDhM
— Patryk Jaki (@PatrykJaki) 18 września 2019
Podobnego zdania jest również prezydent Andrzej Duda. Jego opinię w tej sprawie przedstawił Krzysztof Szczerski, Szef Gabinetu Prezydenta:
Jak większość Polaków prezydent jest tą akcją oburzony. Nie można nikogo w ten sposób poniżać, zwłaszcza osób które wymagają pomocy i opieki. Autorzy tej akcji dali świadectwo o sobie samych. Wykorzystywanie niepełnosprawnych do celów politycznych jest skandaliczne
