Polscy pszczelarze pod presją: Import miodu zagraża rodzimemu przemysłowi

Pszczelarze informują o korkach na punktach skupu oraz drastycznym obniżeniu cen miodu hurtowego, które przekroczyły koszt produkcji. Za powód tych niekorzystnych zmian uważana jest duża ilość importowanego miodu z Chin i Ukrainy. Zgodnie z opiniami pszczelarzy, jakość tego surowca jest daleka od optymalnej, co jest kwestionowane przez producentów.

- Rynek jest dosłownie zawalony miodem. Moje pokolenie 50+ spłaciło już kredyty, więc jesteśmy w fazie przetrwania. Ale młodzi pszczelarze, którzy wzięli kredyty i żyli ze sprzedaży produktów pszczelich, mają teraz pełne magazyny, brak perspektyw na sprzedaż i długi wiszące nad głową - przekazał WP Finanse, Michał Lewandowski, pszczelarz z województwa świętokrzyskiego.

Przedsiębiorca zaznacza, że jego koledzy z branży zanotowali spadek sprzedaży o 60-70 proc. - Dochodzą do mnie głosy, że duża firma, która handluje miodem i sprzedaje go do marketów, sprowadziła 30 tirów miodu za 1 euro za kilogram. To mniej więcej trzyletni zapas- ocenia Lewandowski.

Nasz rozmówca zwraca uwagę, że takie podmioty będą teraz dyktować cenę na rynku. Z kolei pszczelarzy, szczególnie tych obciążonych kredytem, zmusza się do sprzedaży miodu poniżej kosztu produkcji.

Utrzymanie i opieka weterynaryjna nad jednym rodem pszczół to wydatek ok. 100 zł. W rezultacie roj ten dostarcza średnio około 40-50 kg miodu. Przedsiębiorca, który chce prowadzić takie przedsiębiorstwo, musi przemieszczać się razem z pasieką. A dojazd do niej generuje koszty paliwa, zazwyczaj do pojazdów 4x4 o dużym zużyciu paliwa. Procesy takie jak dekrysztylizacja to dodatkowy koszt energii elektrycznej.

- Minimalna cena hurtoowego miodu powinna wynosić 17-18 zł za kilogram - szacuje Lewandowski.

Problemem importu taniego miodu z zagranicy borykają się polscy pszczelarze od kilku miesięcy. Początek kryzysu zbiegł się w czasie z wybuchem pandemii Covid-19. Ceny miodu w skupie gwałtownie zaczęły spadać.

Janusz Marzewski, starosta bartny Kurpiowskiego Bractwa Bartnego, wspomina czasy, kiedy kilogram miodu kosztował w hurcie 25 zł. Michał Lewandowski w rozmowie z money.pl zauważył, że pszczelarz w 2022 r. mógł za kilogram otrzymać 18 zł, zaś rok temu już tylko 11 zł.

- Cena miodu w skupie potrafi spaść nawet do 7 zł - argumentuje Marzewski. - To jest zdecydowanie poniżej kosztu jego produkcji. - podkreśla.

Branża apeluje do rządu o zmianę prawa. Za czasów poprzedniego ministra rolnictwa Roberta Telusa udało się wprowadzić nowelizacje prawa dotyczącą znakowania miodu. Dotychczasowe regulacje mówiły, że wystarczy oznaczyć miód jako "pochodzący z UE", "niepochodzący z UE" lub jako mieszaninę miodów.

Od 18 kwietnia 2024 r. miód będzie musiał być oznaczony nazwą państwa, w którym miód został zebrany.

Marzewski zauważa jednak, że pierwotne plany przewidywały co innego. Producenci mieli dodawać na opakowania informacje o procentowym składzie miodu. Według nowych przepisów, teoretycznie, 90 proc. surowca mogłoby pochodzić z Chin lub Ukrainy, a 10 proc. z Polski. Informacja na etykiecie będzie jednak ograniczała się wyłącznie do wskazania, że miód pochodzi z obu tych krajów.

- To uderzenie nie tylko w branżę, ale przede wszystkim w konsumentów. To oni powinni podejmować świadomą decyzję, jaki miód chcieliby kupić - mówi Marzewski.

Kurpiowskie Bractwo Bartne proponuje również, żeby państwo pokryło koszty badań, które mogłyby odróżnić sfałszowany miód pochodzący z zagranicy od polskiego miodu.

Producenci miodu mają odmienne zdanie. Twierdzą, że problem polega na tym, że polscy pszczelarze produkują zbyt mało miodu. Narodowe Centrum Wsparcia Rolnictwa szacowało w 2022 r., że spożycie miodu w Polsce wyniosło 38 tys. ton, przy czym pszczelarze zebrali w tym czasie jedynie 24 tys. ton.

- Już teraz w wielu rejonach kraju obserwujemy "przepszczelenie", a więc sytuację, gdy liczba pszczół jest zbyt duża jak na dostępną tam powierzchnię upraw niezbędnych do wytwarzania miodu. Zwiększenie liczby pasiek działających w Polsce nie rozwiązuje problemu - wyjaśniał w komunikacie Przemysław Rujna, Sekretarz Generalny Polskiej Izby Miodu.

Polska Izba Miodu głosi także, że miód, zanim wejdzie do Polski, musi zostać poddany badaniom sanitarnym i jakościowym. Przeprowadzane są one przez certyfikowanych audytorów. Jeśli próbka nie spełni norm, nie zostanie dopuszczona do Unii Europejskiej.

- Importowany miód przechodzi szereg bardzo skomplikowanych badań i nie różni się jakością od miodu produkowanego przez polskie pszczoły - po przejściu wszystkich niezbędnych badań i kontroli jakościowych jest po prostu miodem, niezależnie od kraju jego pochodzenia - zapewnia Przemysław Rujna.

Polska Izba Miodu zwraca również uwagę, że miód trafia nie tylko do sklepów. Jest także wykorzystywany do produkcji leków. A producenci leków, zauważa PIM, nie mogą pozwolić sobie na stosowanie składników wątpliwej jakości.

- Miód, który trafia do Polski, jest opisywany na granicy kategorią "miód techniczny". Taki miód nie jest badany, w teorii nie nadaje się on do spożycia. Co dzieje się po przekroczeniu granicy? Tego już nikt nie kontroluje - kontruje Marzewski.

Pszczelarze nie zgadzają się z argumentacją PIM. W Ostrołęce dołączyli do strajku rolników, zaprezentowali się w biurze wojewody i złożyli petycję do Ministerstwa Rolnictwa.

- Zwracamy się o natychmiastowe działania ministra rolnictwa mające na celu powstrzymanie niszczenia małych rodzinnych gospodarstw pszczelarskich - cytuje petycje serwis moja-ostroleka.pl.

-Nasze pszczelarstwo jest bardzo rozdrobnione. 99 proc. rynku to małe, amatorskie pasieki. Dla takich ludzi to zabawa, nie przeszkadza im, że będą dopłacać do wytworzenia miodu. W gorszej sytuacji są przedsiębiorcy, którzy postanowili zajmować się tym zawodowo- przypomina Michał Lewandowski.

Źródło: Adam Sieńko, reporter WP Finanse